Incidenteel versus intentioneel leren
Moedertaalsprekers leren de woorden van hun taal vooral incidenteel. Je leest een woord dat je niet kent, en vervolgens probeer je met behulp van de context en je kennis van de wereld de betekenis van het woord af te leiden. Deze eerste veronderstelling wordt verfijnd en bijgesteld naarmate je het woord vaker in diverse contexten tegenkomt.

Voor iemand die een vreemde taal wil leren is deze vorm van woorden leren niet toereikend, aangezien hij vaak onvoldoende woordkennis heeft om woorden uit de context te kunnen afleiden. Het incidenteel leren van woorden blijft daarom meestal beperkt tot woorden die in een pregnante context voorkomen, bijvoorbeeld: Water kookt bij 100 graden Celsius. Om de incidentele woordenschatverwerving te vergroten is het belangrijk te zorgen voor veel taalaanbod en communicatieve situaties waarin betekenisonderhandeling van belang is. Maar tevens is het dus belangrijk dat het lesmateriaal aandacht besteedt aan het intentioneel leren van woorden. Daarbij wordt de aandacht op bepaalde woorden en hun betekenis wordt gevestigd. Het lesmateriaal kan verschillende aspecten behandelen:

• Betekenisdomein van een woord (het Engelse werkwoord to control is bijvoorbeeld niet in alle situaties te vergelijken met het Nederlandse werkwoord controleren).
• Gebruiksmogelijkheden van een woord: spreektaal of schrijftaal? Dialect , jargon, populair etc bijvoorbeeld het woord hartstikke
• Spelling/beeld
• Uitspraak/klank
• Grammaticale aspecten: welke woordsoort is het?
• Collocaties (vaste combinaties van het woord met andere woorden), bijvoorbeeld een reis boeken; gratie verlenen

Aandacht voor netwerkopbouw
Behalve de conceptuele kennis van woorden hebben taalgebruikers dus nog meer kennis over woorden nodig. En juist die kennis is van belang, omdat dat grotendeels taalafhankelijke en dus nieuwe kennis is, terwijl het concept zelf bij volwassen taalleerders meestal al bekend is. Maar woorden uit verschillende talen komen immers vaak niet precies overeen. Bij het aanleren en oefenen van nieuwe woorden zal er aandacht moeten zijn voor de bovengenoemde aspecten. Het aanleggen van verbindingen tussen woorden (netwerken) is van groot belang. Hierdoor kunnen nieuwe woorden bovendien makkelijker onthouden worden.

Als u de opdracht bij dit onderdeel wilt doen, ga naar Woordenschat: opdrachten (1)