Wat is goed schrijfonderwijs?

iDevice-pictogram

Onderzoek heeft aangetoond dat goede schrijvers zich terdege op de schrijftaak voorbereiden. Ze oriënteren zich op het lezerspubliek, bedenken een globaal tekstplan vooraf en koppelen terug naar de opdracht. Het heeft dus zin om in het lesmateriaal aandacht te besteden aan de zogenaamde pre-writing activities. Daarbij kunt u denken aan:

  • training in het herkennen van tekstdoelen;
  • het leren analyseren van het lezerspubliek;
  • oefenen in het genereren van ideeën (brainstormen);
  • leren structureren;
  • het leren evalueren en reviseren van de eigen tekst.

Sommige onderzoekers stellen dat de kwaliteit van het schrijfproduct in sterke mate wordt bepaald door de schrijftaak en dan vooral door de complexiteit van die taak. De moeilijkheidsgraad van een schrijftaak kan aan de uitvoering ervan al of niet zware beperkingen opleggen. Dit heeft te maken met de beperkte aandachtscapaciteit van de taalleerder. Een cognitief complexe taak zou tot gevolg hebben dat er minder aandacht wordt besteed aan het taalgebruik. Maar er is ook onderzoek bekend waaruit juist het tegenovergestelde blijkt. Niettemin is het voor een materiaalmaker belangrijk te beoordelen of de schrijftaak haalbaar en uitvoerbaar is voor de leerder. De schrijftaak zou op de volgende punten gecontroleerd kunnen worden:

  • Heeft de leerder voorafgaand aan de schrijftaak voldoende input gekregen?
  • Is de schrijftaak duidelijk geformuleerd?
  • Hebben de leerders kennis van het onderwerp?
  • Is er een motivatie om de schrijftaak uit te voeren?
  • Is het lezerspubliek bekend?
  • Blijkt duidelijk uit de taak of de lezers geïnformeerd moeten worden, overtuigd moeten worden, of geamuseerd moeten worden?

Feedback
Er is veel discussie over de vraag of het zinvol is om feedback te geven op schrijfopdrachten. Maar algemeen wordt aangenomen dat indirecte feedback (het werken met correctiecodes) effectiever is dan directe feedback, omdat het vraagt om grotere cognitieve inspanningen. Het oplossen van problemen, het zelf uitvinden wat er precies fout is, leidt tot een verhoogd leereffect. Het is daarom belangrijk een goed correctiemodel te kiezen of te ontwerpen.