Manieren van instructies geven

iDevice-pictogram

U kunt de instructies geven op verschillende manieren. Bij die verschillende manieren horen bepaalde taalvormen. We bespreken hieronder kort de talige kenmerken van een instructie.

De beleefde vraag
In plaats van instructies te geven, kunt u er ook voor kiezen om een (beleefde) vraag te stellen. Voor het Nederlands geldt de volgende regel: hoe meer woorden iemand gebruikt, hoe beleefder of vriendelijker hij is. Zo is de vraag: “Kun je het raam openen?” minder beleefd dan de vraag “Zou je misschien even het raam kunnen openen?”. Hoewel de taalleerder dat verschil misschien niet automatisch aanvoelt, is het wel nuttig om alle vormen aan te bieden om een gevarieerde input te waarborgen. U kunt een vraag stellen omdat u iets gedaan wilt krijgen, maar ook om de interactie binnen de groep te bevorderen. Een voorbeeld van een dergelijke vraag is: “Achmad, zou jij misschien Dina even kunnen zeggen op welke bladzijde we zijn?”.

De imperatief
Voor de meeste instructies die u geeft, gebruikt u waarschijnlijk de imperatief. Veelal zal de informele enkelvoudsvorm gebruikt worden (Doe je boek open. Luister naar de tekst.) Om de imperatief wat vriendelijker te maken, kunt u gebruik maken van modale partikels. De partikels “maar” en “even” worden gebruikt om de imperatief wat vriendelijker te maken en kunnen ook samen worden gebruikt (Schrijf de zinnen maar even op.). De partikels “nou eens” en “toch eens” worden eerder gebruikt om ongeduld uit te drukken en kunnen ook gecombineerd worden (Hou nou toch eens je mond!). We gebruiken zelden of nooit infinitiefvorm om instructies te geven (Luisteren!) omdat dat wel erg onvriendelijk overkomt.

De “we-vorm” en “jullie-vorm”
Om de cursisten het gevoel te geven dat u dichtbij ze staat, kunt u gebruik maken van de “we-vorm” (We gaan even luisteren naar een korte dialoog.). De “jullie-vorm” creëert wat meer afstand tussen de docent en de leerders (Jullie gaan even luisteren naar een korte dialoog.).

Het diminutief
We gebruiken het diminutief vaak om bepaalde woorden in de instructie te verzwakken. Zo is het minder erg om een tekstje te lezen dan een tekst, en schrijven we liever een paar zinnetjes op dan hele zinnen.

Als u de opdrachten bij dit onderdeel wilt doen, ga dan naar Instructies geven: opdrachten (3, 4 en 5).