Er zijn een aantal factoren die bepalen of een tekst moeilijk of makkelijk is. Ze hebben betrekking op de luisteraar en het gesprokene, de (organisatie van de) inhoud en de manier waarop de tekst gepresenteerd wordt.

De relatie luisteraar tekst
Voor het begrijpen van de tekst is het belangrijk hoe bekend de luisteraar is met het onderwerp. Hoeveel weet de luisteraar al van het onderwerp, welke voorkennis kan hij activeren en kan hij voorspellingen doen over wat er gezegd gaat worden? Ook de culturele en sociale afstand tussen de luisteraar is mede bepalend voor de moeilijkheidsgraad. Goed lesmateriaal houdt hier rekening mee en brengt voorkennis aan waar dat nodig is.

De organisatie van de informatie in de tekst
Ook de organisatie van de tekst is bepalend voor de moeilijkheidsgraad. Is het verhaal helder en consistent opgebouwd? Worden de gebeurtenissen chronologisch weergegeven? Wordt duidelijk aangegeven wanneer er een verandering van onderwerp plaatsvindt? Worden belangrijke dingen nogmaals geformuleerd? Is het vocabulaire dat de spreker gebruikt bekend? Parafraseert de spreker en geeft hij simpele definities en omschrijvingen?

De presentatie
De kenmerken van de taal van de spreker zijn ook van invloed op de moeilijkheidsgraad. Hierbij zijn tempo, accent en spreekstijl bepalende factoren. Bij beeldfragmenten kan de luisteraar gebruik maken van visuele ondersteuning. Hoe sterker de beelden de gesproken tekst ondersteunen hoe makkelijker het is om het fragment te begrijpen.

Het vocabulaire
De mate van bekendheid met het vocabulaire van de luisteraar bepaalt in hoge mate het begrip van de luistertekst. Woorden die de leerder niet kent, kan hij niet herkennen en dus ook niet verstaan. Als er teveel woorden in een tekst zitten die de leerder niet kan verstaan, zal dit het begrip van de luistertekst in de weg staan.

Checklist