Mensen bezitten een aangeboren taalvermogen. Als ze maar voldoende worden blootgesteld aan een rijk taalaanbod, leren kinderen hun moedertaal vanzelf. Ze verwerven de grammatica van hun moedertaal onbewust en impliciet zonder dat ze daar les in krijgen.

Over de rol die grammatica moet en kan spelen in het onderwijzen van een vreemde taal, zijn de meningen verdeeld. Sommige onderzoekers, zoals Stephen Krashen, gaan ervan uit dat de taalontwikkeling ook bij het leren van een vreemde taal haar eigen verloop kent en dat grammaticaonderwijs daar nauwelijks van invloed op is. Aanhangers van deze theorie die ook wel wordt aangeduid als Focus on Meaning (FoM) denken dat eenzelfde proces plaatsvindt bij het verwerven van een tweede of vreemde taal.

Hiertegenover staat de opvatting dat expliciet grammaticaonderwijs het taalverwervingsproces kan versnellen. De leerders van de vreemde taal zijn al ouder en moeten de nieuwe taal leren via algemene analytische leerprincipes. Ze hebben expliciete grammaticaregels nodig en moeten daarmee oefenen. Deze opvatting wordt ook wel aangeduid als Focus on Forms (FonFS).

Tenslotte is er nog een derde standpunt dat in zekere zin het leren van regels vanuit het traditionele grammaticaonderwijs combineert met het leren van items uit betekenisgericht onderwijs: Focus on Form (FonF). Focus on Form is gebaseerd op het idee dat de VT-leerders weliswaar nog steeds kunnen profiteren van hun aangeboren taalvermogen maar dat hun eerste taal de verwerving van de vreemde taal verstoort, zodat enige aanvullende instructie vereist is. In de Focus on Form opvatting speelt het begrip noticing een belangrijke rol, omdat men ervan uitgaat dat de leerders eerst een bepaalde structuur opgemerkt moeten hebben voordat ze deze kunnen verwerven. Het lesmateriaal moet er dus vooral op gericht zijn de aandacht op bepaalde grammaticale aspecten te richten. De aandacht voor deze taalvormen moet daarbij ingebed zijn in een functionele communicatieve activiteit. Deze aanpak van grammaticaonderwijs lijkt tot nu toe de meeste effectieve van de instructietypen en vormt derhalve uitgangspunt voor deze module.

Kenmerken van het Focus on Form principe:

• FonF richt de aandacht van de VT-leerder op grammaticale aspecten van de VT.
• FonF integreert zoveel mogelijk vorm en betekenis.
• FonF werkt aan grammatica in context. Het vormt een onderdeel van betekenis- en inhoudsgericht onderwijs.

De aandacht voor de grammatica is daarbij ondergeschikt aan functionele taalvaardigheid, dwz de luister-,lees-, spreek-, en schrijftaken.

Zie voor het gebruik van grammaticale terminologie de module Beroepsgerichte taalvaardigheid.

Tips voor het maken van lesmateriaal

Werkvormen