Cultuur bepaalt (meestal onbewust) het perspectief van de auteur. Zijn culturele waarden komen vaak niet expliciet aan de orde. Ook de context van de tekst is vaak zo vanzelfsprekend voor de auteur, dat hij die niet altijd expliciet maakt. Voor de lezer die uit een andere cultuur komt, is het dan soms lastig de werkelijke betekenis van de tekst te begrijpen. Hij heeft het gevoel dat hij informatie mist, dat er iets ontbreekt. Hij moet zich openstellen voor de gedachtewereld van waaruit de tekst is geschreven en deze proberen te doorgronden. Daarbij kan het in sommige gevallen helpen als de lezer zich probeert te realiseren vanuit welk perspectief hijzelf de tekst leest, zijn eigen culturele waarden. Hij maakt dan gebruik van dubbelperspectief (zie hoofdstuk 1).

Voorbeeld: Herman Pleij in De herontdekking van Nederland beschrijft hoe de Nederlanders omgaan met rangen en standen (2003:12):

“Het is opmerkelijk dat bestuurlijke gebouwen in Nederland hun voornaamste ingang graag in het midden laten, beter gezegd niet markeren, of nog beter: het aan de bezoeker overlaten om uit te maken wat een hoofdingang zou kunnen zijn. Als niemand zich maar verbeeldt dat er hoofd-, zij- en achteringangen zijn, die zouden uitnodigen tot naar rangen en standen te onderscheiden bezoekers. Daarom heeft het Paleis op de Dam aan de voorkant zeven volstrekt identieke poortjes, geboren uit een zeventiende-eeuwse hyperdemocratische raadhuisgedachte, want zo is het gebouw begonnen. Wee de paleisbewoner die daaraan later zou durven tornen. En al lopen koningen, familieleden en gasten af en aan, het midden blijft voor iedereen terwijl de andere ingangen niet geschuwd mogen worden. Soms staan daardoor feestelijk geïnviteerde ambassadeurs ineens gelijktijdig in de hal, in die wereld een affront van het niveau ‘dezelfde jurk aan hebben’."

Het perspectief van waaruit deze tekst is geschreven is de kennelijke gewoonte belangrijke mensen door de voordeur naar binnen te laten, onbelangrijke door de achterdeur en de rest aan de zijkant. Het feit dat Nederland dat niet doet wordt impliciet gesteld tegenover landen / gemeenschappen die dat wel doen. Hoewel de vergelijking in de tekst niet expliciet wordt gemaakt, vormt die de basis voor deze observaties. Voor iemand uit een andere cultuur die niet op de hoogte is met dit Nederlandse gebruik, is zo’n impliciete vergelijking lastig.

Als u de opdracht bij dit onderdeel wilt doen, ga naar Linguistische competentie opdracht 1.